Sermaye Piyasası Kanunu’nun (SPKn) çeşitli maddelerinde değişiklik yapan “Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 25/2/2020 tarihli ve 31050 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kurulumuz nezdinde bu kapsamda yürütülen ikincil düzenleme çalışmaları çerçevesinde SPKn’nda yapılan değişiklikler ve piyasadan gelen diğer talepler de dikkate alınarak hazırlanan “II-23.3 sayılı Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği” (Tebliğ) Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Tebliğ ile getirilen temel yenilikler aşağıda özetlenmektedir:
Önemli Nitelikteki İşlemler
Tebliğ’de halka açık ortaklıkların;
- Tüm birleşme ve bölünme işlemleri yerine Tebliğ’in 5 inci maddesinde belirlenen nitelikteki birleşme ve bölünme işlemlerine taraf olması,
- Tebliğin 6 ncı maddesinde belirlenen kriterlere göre önemli büyüklükteki mal varlığını devretmesi, devri sonucunu doğuran işlemler tesis etmesi veya bu mal varlığı üzerinde sınırlı ayni hak tesis etmesi,
- Tür değiştirmesi,
- İmtiyaz öngörmesi veya mevcut imtiyazların kapsam veya konusunu değiştirmesi
önemli nitelikteki işlem (ÖNİ) olarak sayılmıştır.
Diğer taraftan II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği uyarınca Birinci ve İkinci Grupta yer alan ortaklıklar ile gayrimenkul ve girişim sermayesi yatırım ortaklıkları dışındaki payları borsada işlem gören ortaklıklardan, fiili dolaşımdaki pay oranı yüzde %50’nin üstünde olanlar için, mal varlığına ilişkin işlemlerin önemlilik kriterlerinden bağımsız olarak fiili faaliyet konusunun tümüyle değişmesine yol açması durumu da ayrıca ÖNİ kabul edilmiştir.
Diğer tebliğlerde ÖNİ olduğu belirtilen işlemler ise geçerliliğini korumaktadır.
Borsa kotundan çıkma, sona erme, esas sözleşme değişikliğine bağlı faaliyet konusu değişikliği ve ilişkili taraflardan mal varlığı alımı gibi işlemler ise ÖNİ kapsamından çıkarılmıştır. Bu çerçevede ortaklıkların borsa kotundan çıkması, II-27.2 sayılı Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği’nde yer alan düzenlemeler çerçevesinde satma ve çıkarma haklarının kullanılması sonucunda mümkün olabilecektir.
Önemli Nitelikteki İşlemlerin Gerçekleştirilmesine İlişkin Esaslar
ÖNİ’nin gerçekleştirilebilmesi için ortaklıklarca önce Tebliğ’in 8 inci maddesindeki hususları içeren bir yönetim kurulu kararı alınması, sonrasında ise işlemin genel kurul onayına sunularak gerekli nisaplarla onaylanması gerekmektedir. İşleme ilişkin yönetim kurulu kararı (veya daha geç ise ilgili kurumların izin-onay tarihi) ile işlemin onaylanacağı genel kurul tarihi arasında ise en fazla 3 ay süre olması öngörülmüştür.
Ayrılma Hakkına Sahip Olan Pay Sahiplerinin ve Pay Tutarlarının Belirlenmesi
Tebliğ’de payları borsada işlem gören ortaklıklar için hak sahipliğinin belirlenmesinde işlemin kamuya açıklandığı tarihteki pay sahiplerinin anılan tarih itibarıyla sahip olduğu paylar (takasın tamamlanmasına bakılmaksızın eşleşmiş emirler dahil) için ayrılma hakkı öngörülmüştür. Bu kapsamda ayrılma hakkına konu edilebilecek pay tutarları, işlemin kamuya açıklandığı tarih itibarıyla sahip olunan paylardan, genel kurul tarihine kadar varsa yapılan satışların son giren ilk çıkar esasına göre ve gün sonu net bakiyeler üzerinden düşülmesi yoluyla belirlenecektir. Ayrılma hakkına sahip olan pay sahipleri ile bu kişilerin ayrılma hakkı kullanımına konu edilebilecek pay tutarlarını gösteren liste Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. tarafından hazırlanarak genel kurul toplantısından bir önceki iş günü ilgili ortaklığa verilecektir.
Payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar için ise, payların likiditesinin düşük olması ve borsa fiyatı bulunmaması sebebiyle, genel kurula katılan tüm ortakların tüm payları için ayrılma hakkı kullanılması şeklindeki mevcut uygulamanın devam etmesi öngörülmüştür.
Ayrılma Hakkı Fiyatı
SPKn’nun 24 üncü maddesinde yapılan değişiklikle ayrılma hakkı kullanım fiyatı olarak Kurulca esasları belirlenecek adil bedel uygulamasına geçilmiştir. Bu konuda piyasadan iletilen görüşler ve ortaklık paylarının işlem gördüğü pazarlar için esas alınan kriterler de göz önünde bulundurularak, ayrılma hakkı fiyatına ilişkin esaslarda farklılaştırmaya gidilmiştir. Buna göre işlemin kamuya açıklandığı tarih itibarıyla payları Borsa İstanbul A.Ş. Yıldız Pazar’da işlem gören ortaklıklar için bu tarihten önceki son bir aylık, diğer ortaklıklar için ise bu tarihten önceki son altı aylık dönem içinde borsada oluşan günlük düzeltilmiş ağırlıklı ortalama fiyatların aritmetik ortalaması ayrılma hakkı kullanım fiyatı olarak belirlenmiştir.
Payları borsada işlem görmeyen ortaklıklarda ise ayrılma hakkı fiyatı tespiti için değerleme raporu hazırlanması şeklindeki uygulama korunmuş, ancak değerleme raporunun esas alacağı tarihten itibaren genel kurula kadar geçen sürede şirket değerini etkileyecek gelişmeler olması durumunda ek rapor hazırlanması gerektiği hükme bağlanmıştır.
Ayrılma Hakkına Konu Payların Diğer Pay Sahipleri veya Yatırımcılara Önerilmesi
SPKn’nun 24 üncü maddesinde yapılan diğer bir değişiklikle ayrılma hakkına konu payların, ortaklık tarafından satın alınmasından önce, mevcut pay sahiplerine veya diğer yatırımcılara önerilmesi imkanı getirilmiş olup, Tebliğ’de bu hususa ilişkin işleyiş süreci düzenlenmiştir.
Ayrılma Hakkının Doğmadığı Haller ve Muafiyet Durumları
SPKn’nun 24 üncü maddesinde yapılan bir diğer değişiklik ile ayrılma hakkının doğmadığı hallere ilaveten Kurula ayrılma hakkı kullandırılması yükümlülüğünden muafiyet verilmesi yetkisi de tanınmıştır. Bu çerçevede ortaklıkların finansal güçlükten kurtulmak amacıyla gerçekleştirdiği işlemler, mal varlığı üzerinde üçüncü kişiler lehine sınırlı ayni hak tesisi karşılığında maddi menfaat elde etmesi veya devrolan konumunda olmakla birlikte temel faaliyet konusunun ve ortaklık yapısının devralan şirket nezdinde büyük ölçüde korunduğu grup içi birleşmelere taraf olması gibi işlemler Kurulca muafiyet verilebilecek haller arasında sayılmıştır. Ayrıca mülga düzenlemede ayrılma hakkının doğmadığı hal olarak kabul edilen bazı durumlar (imtiyazların kaldırılması/değiştirilmesi, gönüllü pay alım teklifinde bulunulması, birleşme amaçlı ortaklığın taraf olduğu birleşme işlemleri gibi) muafiyetler arasına alınarak Kurulca yapılacak inceleme ve değerlendirme sonucunda karar verilmesi öngörülmüş, ayrılma hakkının doğmadığı hallere yapılan ilavelerle (kurtarma amaçlı birleşmeler, geri alım hakkıyla bankalara yapılan satışlar gibi) ise şirketlerin faaliyetlerinin devamlılığı için gerekli işlemleri maliyetsiz yapabilmeleri amaçlanmıştır. Halka arzların teşvik edilmesi amacıyla ise bağlı ortaklık paylarının halka arz yoluyla satılması işlemleri ayrılma hakkının doğmadığı haller arasına eklenmiştir.
Geçiş Hükümleri
Tebliğ’in yürürlük tarihinden önce kamuya açıklanan ÖNİ’ler açısından mülga II-23.1 sayılı Önemli Nitelikteki İşlemlere İlişkin Ortak Esaslar ve Ayrılma Hakkı Tebliği hükümlerinden 7222 sayılı Kanun ile değişiklik yapılan SPKn’na aykırı olmayanların uygulanmasına devam edilecektir. Buna göre borsa şirketleri için Tebliğ’in yürürlük tarihinden önce açıklanan ÖNİ’ler açısından ayrılma hakkından yararlanabilecek kişi ve pay tutarlarının belirlenmesinde;
- 25.02.2020 tarihinden önce kamuya açıklanan işlemler için 25.02.2020 tarihi,
- 25.02.2020 tarihi ile Tebliğin yürürlüğe girdiği 27.06.2020 tarihi arasında kamuya açıklanan işlemler için ise açıklama tarihi
esas alınacaktır.
Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği Uygulama Rehberi
Tebliğ ile getirilen yenilikleri ve uygulamada karşılaşılması muhtemel sorunları açıklığa kavuşturmak üzere "Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği Uygulama Rehberi" (Rehber) hazırlanmıştır.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.